Với thiết kế thanh lịch vượt thời gian cùng chiếc thẻ giá “đắt đỏ” không phải ai cũng có thể sở hữu, Van Cleef & Arpels Alhambra được ví như biểu tượng “ngầm” của sự giàu có cùng gout chơi hàng hiệu tinh tế của giới thượng lưu. Nổi tiếng và được ưa chuộng là vậy, thế nhưng không phải ai cũng biết về câu chuyện ẩn sau BST trang sức đến từ nhà kim hoàn bậc nhất nước Pháp này.
“May mắn” đã luôn là một trong những nhân tố cốt lõi và không thể tách rời khỏi nhà kim hoàn Van Cleef & Arpels. Đóng vai trò như “ánh sáng dẫn đường”, yếu tố may mắn đã luôn là chủ đề truyền cảm hứng cho các sáng tạo mang tính chọn lọc của “đế chế” trang sức Van Cleef & Arpels. Linh phù gỗ, bùa hộ mệnh hay các bà tiên đỡ đầu ban phước lành,… với hoạ tiết cỏ bốn lá đã xuất hiện trong các thiết kế trang sức của Van Cleef & Arpels từ nhiều thập kỷ trước cho đến khi BST Alhambra với hoạ tiết chính mô phỏng hình dáng cỏ bốn lá xuất hiện vào năm 1968 và trở thành biểu tượng kinh điển khiến giới mộ điệu nhớ về nhà hoàn kim bậc nhất nước Pháp.
CẢM HỨNG ĐẰNG SAU THIẾT KẾ TRANG SỨC ALHAMBRA
Ngay từ ngày thơ ấu, Jacques Arpels – hậu duệ của những người sáng lập Van Cleef & Arpels đã luôn đam mê với việc sưu tầm những ngọn cỏ bốn lá mà ông đã “may mắn” tìm được giữa những đám cỏ ba lá mọc ở khu vườn sau nhà. Từ những cuộc “săn lùng” cỏ bốn lá thuở nhỏ của mình, Jacques đã đúc kết được châm ngôn sống của cuộc đời mình: Cũng giống việc tin và cần vào “yếu tố may mắn” để có thể tìm được cỏ bốn lá giữa một vùng cỏ ba lá vô tận, thì “Để may mắn, một người luôn nên tin vào vận may” (tạm dịch). Kể cả khi lớn lên, Jacques vẫn luôn giữ cho mình đam mê sưu tầm cỏ bốn lá và đem chúng tặng cho người thân, bạn bè và cả những đồng nghiệp của ông tại Van Cleef & Arpels như một cách chia sẻ may mắn. Chính sự yêu thích những ngọn cỏ bốn lá và niềm tin mãnh liệt vào vận may của Jacques đã góp phần biến loại thực vật này trở thành biểu tượng cho sự may mắn của không chỉ Van Cleef & Arpels mà cả toàn cầu khi đưa nó vào thế giới kim hoàn xa xỉ của mình.
Ra mắt công chúng lần đầu vào năm 1968, đã có không ít ý kiến cho rằng hoạ tiết Alhambra được thiết kế dựa trên những ngọn cỏ bốn lá mà Jacques vẫn hằng yêu thích. Thế nhưng trên thực tế, tên gọi “Alhambra” của sáng tạo nữ trang này được đặt dựa theo cung điện Alhambra (Grenada, Tây Ban Nha), nơi có những mái vòm cổng gợi nhớ đến hoạ tiết Moorish truyền thống với khung kiến trúc gồm bốn vòng tròn nằm chồng lên nhau (hoạ tiết này cũng có chức năng như một lá bùa may mắn – một truyền thuyết bắt nguồn từ hoạ tiết của những chiếc nhẫn Touch Wood được Van Cleef & Arpels giới thiệu vào thập niên 1920). Bỏ lại những đồn đoán đằng sau ánh hào quang huyền bí của mình, hoạ tiết Alhambra trong câu chuyện thần tiên của “vũ trụ” đá quý được viết bởi Jacques có lẽ chính là sự giao thoa hài hoà giữa những hoa văn phong phú đến từ thiên nhiên và nghệ thuật.
Sáng tạo sử dụng hoạ tiết Alhambra đầu tiên của Jacques là một thiết kế vòng cổ dạng chuỗi xích mảnh dáng dài (opera necklace) với 20 mảnh hoạ tiết có phần bề mặt được cách điệu bằng kĩ thuật gold-creased cùng khung viền kim loại bao quanh khảm những viên bi tròn liền kề. Tất cả được chế tác bằng vàng nguyên chất cao cấp và đính kết tinh xảo bởi các nghệ nhân bậc thầy của Van Cleef & Arpels.
Trong những năm 70 tiếp theo, thiết kế cỏ bốn cánh tuy đơn giản nhưng lại sở hữu vẻ đẹp vượt thời gian này đã trở thành món nữ trang yêu thích và “phải có” (must-have) của hội “tay chơi” trang sức cao cấp, các thành viên hoàng tộc và những ngôi sao hạng A nổi tiếng thời điểm bấy giờ như Françoise Hardy, Elizabeth Taylor và Romy Schneider,… Thế nhưng, Công nương xứ Monaco – Grace Kelly mới chính là người góp phần giúp thiết kế Alhambra được công chúng biết đến nhiều hơn khi thường xuất hiện cùng chiếc vòng cổ làm từ đá malachit mà bà đã mua vào năm 1975.
QUY TRÌNH CHẾ TÁC ĐÒI HỎI KỸ THUẬT KIM HOÀN BẬC THẦY
Được biết đến như nhà kim hoàn hàng đầu nước Pháp, mỗi thiết kế Alhambra đều là một tác phẩm nghệ thuật của giới đá quý, thể hiện sống động “sự ưu tú” trong chuyên môn đã tồn tại lâu đời tại Van Cleef & Arpels. Việc tạo ra mỗi chi tiết trên mẫu trang sức biểu tượng của thương hiệu đòi hỏi sự kết hợp của nhiều kỹ năng đến từ đội ngũ nghệ nhân bậc thầy tập hợp bởi những người thợ sửa chữa, thợ kim hoàn, thợ đính đá và thợ đánh bóng. Bên cạnh tay nghề, chất lượng đá quý cũng là yếu tố tạo nên sự vượt trội của “đế chế” trang sức. Van Cleef & Arpels đã tận dụng vẻ đẹp độc nhất của các loại đá quý như xà cừ, ngọc lam, bois d’amourette (gỗ thư),… trong thiên nhiên vô tận để tạo nên các tuyệt tác kim hoàn Alhambra. Cùng với đá quý, mỗi viên kim cương được sử dụng trong BST trang sức biểu tượng này đều được tuyển chọn khắt khe theo tiêu chuẩn cao nhất và chỉ 1% vật liệu được sử dụng để tạo ra các họa tiết Alhambra trong tương lai.
Mỗi tuyệt tác nữ trang Alhambra kinh điển đòi hỏi không ít hơn 15 bước thủ công liên tiếp trong quy trình chế tác để hoàn thiện thành phẩm. Đầu tiên, một người thợ mộc sẽ tỉ mỉ tạo hình các viên đá quý và đánh bóng chúng để khai thác được tất cả các sắc thái màu sắc và sự phản chiếu ánh sáng hoàn mỹ. Kế đến, vàng sẽ được nấu chảy và hoàn thiện bằng tay bởi các thợ kim hoàn để tạo thành khuôn kim loại bọc bên ngoài các viên đá quý. Đối với các sáng tạo có sử dụng kim cương, thợ đính đá sẽ sử dụng kĩ thuật nạm “tuyết rơi” (snow-setting technique) để giảm tối thiểu khoảng cách giữa những viên đá với nhau bằng cách dùng những viên kim cương tròn có đường kính khác nhau bao phủ khắp bề mặt của hoạ tiết Alhambra, từ đó tạo ra ánh sáng phản chiếu rực rỡ. Ở bước hoàn thiện cuối cùng, toàn bộ tác phẩm sẽ được đánh bóng để làm nổi bật độ sáng của từng chi tiết – tạo nên một tuyệt tác nữ trang tinh xảo và bền bỉ với thời gian.
HOẠ TIẾT ALHAMBRA VÀ SỰ “HỒI SINH” SAU MỖI THẬP KỶ
Đã 54 năm trôi qua kể từ khi chiếc dây chuyền Alhambra đầu tiên được giới thiệu đến công chúng, Van Cleef & Arpels đã liên tục khẳng định óc sáng tạo tài hoa cũng như kỹ thuật chế tác đá quý bậc thầy của mình trong việc “hồi sinh” motifs biểu tượng này khi liên tục có những đổi mới trong thiết kế và khai thác chất liệu sau mỗi thập kỷ. Dẫu đã trải qua nhiều lần “đổi mới”, nhưng Van Cleef & Arpels Alhambra chưa bao giờ đi chệch khỏi nguyên lý cốt lõi, không thể tách rời của thiết kế: Sự may mắn. Cho đến nay, thiết kế hoạ tiết Alhambra đã được nhà kim hoàn mở rộng với sáu dòng trang sức khác nhau bao gồm:
Vintage Alhambra với thiết kế và kích thước biểu tượng nguyên bản từ năm 1968. Giữ nguyên tinh thần sáng tạo của nhà chế tác Van Cleef & Arpels với chất liệu vàng cùng vật liệu tự nhiên đầy tinh tế.
Thay vì sáng tạo ra những món trang sức được chạm cẩn kì công có phần phô trương, Jacques và thương hiệu kim hoàn đến từ Pháp lại tập trung vào việc khai thác nét tinh tế vượt thời gian đến từ sự tối giản của hoạ tiết cỏ bốn lá Alhambra. Từ đó, phát triển thành những BST nữ trang cao cấp có thể phối hợp với cả trang phục thường ngày đơn giản lẫn đầm dạ hội cao cấp, thách thức quan điểm “Trang sức cao cấp là đặc quyền dành riêng cho những đêm tiệc trang trọng” đã tồn tại lâu đời trong giới kim hoàn. “Alhambra là hiện thân của sự thay đổi thông qua tính liên tục” trích lời Nicolas Bos, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Van Cleef & Arpels.
Bài: Thanh Nguyễn
Ảnh: Kho lưu trữ ảnh Van Cleef & Arpels
Nguồn: Tạp chí Phái đẹp ELLE